هوش چیست و چه انواعی دارد؟
هوش چیست ؟
همان طور که گفته شد نظریههای هوش در طول تاریخ تغییر کردهاند. هوش یکی از جذابترین و جالب توجه ترین فرایندهای روانی است که جلوه های آن در موجودات مختلف به میزان متفاوت مشاهده میشود. واژه هوش کیفیت پدیده ای را بیان میکند که دارای حالت انتزاعی بوده و قابل رویت نیست. به علت دارا بودن چنین ویژگی، تعریف آن مشکل است و از این رو تعاریف متعددی از آن ارائه شده است.
هنگامی که از مردم بپرسید هوش چیست ، بیش تر از هوش با عنوان عقل انسان یاد میکنند. یا از هوش هیجانی و یا IQ سخن میگویند، اما به راستی هوش چیست ؟
هوش مجموعه ای از استعدادها است که حافظه، دقت، تمرکز، یادگیری، درک، سرعت پردازش و استدلال در آن دخیل هستند. در واقع هوش، فرآیندی ذهنی و دربرگیرندهی ظرفیت منطقی، درک خودآگاهی، یادگیری، مهارت حل مسئله، برنامهریزی، خلاقیت، دانش فردی، زبان و… است. هوش، توانایی یادگیری از تجربهها، تفکر انتزاعی و برخورد کارآمد با محیط و افراد پیرامون خود است.
هوش در همه مردم یکسان و به یک اندازه نیست و تفاوتهای فردی در این زمینه بسیار برجسته است. چیزهای گوناگونی مانند عوامل فیزیولوژیکی، وراثت، یادگیری، شرایط خانوادگی، شرایط محیطی – اجتماعی و عوامل فردی در میزان هوش نقش دارند.
برخی از روانشناسان بر این باور هستند که هوش یک توانایی عمومی برای درک مطلب و استدلال است و خود را به صورتهای گوناگون نشان میدهد. ما با بهرهگیری از هوش است که میتوانیم در برابر دیگران و محیطی که در آن هستیم رفتاری مناسب از خود بروز دهیم و کنش و تعامل سازندهای با دیگران داشته باشیم و به حل مسائل زندگی بپردازیم.
تعریف هوش از دیدگاه روانشناسان
در علم روانشناسی تعریف های متعددی از هوش شده است اما روانشناسان آن ها را در این 4 دسته کلی طبقه بندی کرده اند و در پاسخ به سوال هوش چیست میگویند:
- هوش یعنی سازگاری با محیط.
- هوش یعنی تفکر انتزاعی.
- هوش یعنی توانایی و استعداد کافی در یادگیری.
- هوش یعنی به کار انداختن توانایی های خود برای رسیدن به هدف مطلوب در زندگی و کسب و کار.
تست هوش
برای اندازه گیری هوش تست هوش های متنوعی وجود دارد که هر یک هوش را از دید جداگانه و متفاوت مطرح می کند و تابع نظریه خاصی هستند. با این حال هرکدام از آزمون ها می تواند استعدادهای خاصی را اندازه گیری کند که نتایج تحصیلی را بهتر پیش بینی کنیم.
تست هوش
آزمون های هوش دو قسمت است:
1. قسمت فردی
2. قسمت گروهی
به عبارت دیگر اجرای آزمون ها به شکل فردی یا گروهی است.
انواع آزمون های هوش
1. تست هوش وکسلر .وکسلر یکی از مهم ترین و کاربردی ترین آزمون در سنجش هوش کودکان پیش دبستانی، دبستانی و بزرگسالان است. ولی هوشهای خیلی پایین یا خیلی بالا توسط این تست اندازه گیری نمی شوند.
2. تست هوش استنفورد بینه. این تست به اندازه تست وکسلر اعتبار دارد و هوشهای خیلی پایین و خیلی بالا را هم اندازه گیری می کند.
3. تست هوش آدمک گودیناف .آزمون ترسیم آدمک از آزمون های جهانی، راحت و مطمئن است. و برای افراد بی سواد و کودکان مناسب است.هدف اصلی این آزمون، تعیین سن عقلی و بهره هوشی کودک است .برای کودکانی که زبان نمی دانند یا نمی توانند صحبت کنند مناسبتر است .سن اجرای این آزمون 3 تا 13 سال است.
4. آزمون هوش ریون. آزمون هوشی ماتریس های پیشرونده ریون یکی از بهترین آزمون های هوشی است. این آزمون برای سنجش و اندازه گیری هوش کلی است. ولی اجزا و انواع هوش را نمی سنجد.
5. آزمون مستقل از فرهنگ کتل. آزمون کتل برای اندازه گیری هوش عمومی ساخته شده است.
6.تست هوش نظامی آلفا. این تست برای نظامیان طراحی شده است.
7. تست هوش چندگانه گاردنر. این تست هوش را به 8 نوع تقسیم بندی می کند که عبارتند از:
1 هوش ریاضی
2. هوش درون فردی
3. هوش میان فردی
4. هوش دیداری فضایی
5. هوش موسیقیایی
6. هوش طبیعت گرا
7. هوش کلامی
8. هوش جنبشی بدنی
تست های هوش دیگری وجود دارد که کاربرد زیادی ندارند. سایر آزمون ها ممکن است با توجه به فرهنگ ما کاربردی نداشته باشد.
بهره هوشی (IQ) چیست؟
بسیاری از ما ممکن است در صحبت های روزانه خود از اصطلاح IQ استفاده کنیم، بدون آن که از معنای دقیق آن اطلاعی داشته باشیم. IQ مخفف عبارت Intelligence Quotient است و معنای آن بهره هوشی است. روانشناسان برای محاسبه بهره هوشی از فرمولی ساده استفاده میکنند. در این فرمول سن ذهنی فرد بر سن زمانی او تقسیم و سپس در عدد 100 ضرب میشود. اگر بخواهیم کمی این فرمول را ساده تر کنیم میتوانیم بگوییم: اگر توانایی ذهنی فردی کاملاً برابر با توانایی باشد که همسالان او در آن محدوده سنی دارند، بهره هوشی او مساوی با عدد 100 خواهد بود.
البته کمی بالا یا پایین تر بودن از عدد 100، نشانه دهنده هوش بالاتر یا پایین تر محسوب نمیشود و متخصصان درباره تفسیر عدد به دست آمده با احتیاط زیادی عمل میکنند. در واقع به صورت معمول حد فاصل نمرات 90 تا 109 را به عنوان هوش متوسط در نظر میگیرند.
اما بهترین زمان برای افزایش هوش، در سنین کودکی و به خصوص بین 3 تا 8 سالگی میباشد. به این دلیل که تقریباً همه چیز کودک به خصوص شخصیت و هوش او در این سن شکل میگیرد و در اصطلاح به این سن، سن طلایی گفته میشود. به همین دلیل ما بسته جامع و کاملی برای شما تهیه کردیم که بتوانید با استفاده از آن، تمامی هوش های کودک خود را افزایش دهید. پس به شما پیشنهاد میکنم حتماً به بسته جامع استعدادیابی و افزایش هوش کودکان هم نگاهی بیندازید تا بتوانید با استفاده از راهکارهای فوق العاده آن، آینده درخشانی برای کودک خود بسازید.